کتاب سیرت جاودانه

كتاب سيرت جاودانه ترجمه آقاى دكتر محمد سپهرى استدكتر سپهرى در ابتداى كتاب، هدف خود را از تلخيص و ترجمع اثر فوق الذكر چنين بيان مى دارد. «(علامه عاملى) گاهى اوقات روايات و نقل هاى فراوانى از يك واقعه يا حادثه تاريخى را از منابع گوناگون نقل نمود، سپس با حوصله و دقت زايد الوصفى به نقد و ارزيابى آن از وجوه و جنبه هاى متعدد مى پردازد، چنان كه اگر خوانده خود را براى پيمودن اين ر كتاب سيرت جاودانه ترجمه آقاى دكتر محمد سپهرى استدكتر سپهرى در ابتداى كتاب، هدف خود را از تلخيص و ترجمع اثر فوق الذكر چنين بيان مى دارد. «(علامه عاملى) گاهى اوقات روايات و نقل هاى فراوانى از يك واقعه يا حادثه تاريخى را از منابع گوناگون نقل نمود، سپس با حوصله و دقت زايد الوصفى به نقد و ارزيابى آن از وجوه و جنبه هاى متعدد مى پردازد، چنان كه اگر خوانده خود را براى پيمودن اين راه دراز مهيا نكرده باشد، چه بسا در ميانه هاى سير از ادامه آن، احساس ملال و خستگى كند اين جانب... همواره قصد آن داشت كه اين تأليف گرانمايه را نيز براى خوانندگان و علاقمندان فارسى زبان ترجمه كنم اما هر بار مطالعه اين حجم انبوه را از حوصله مخاطبان خود بيرون مى يافتم از همان روزگار، ترجمه گزيده اين اثر در ذهنم نقش بست و چنين بود كه بر آن شدم تا گزينشى روان... (از اين كتاب) تقديم مى كنم.»(1)همان طور كه اشاره شد، اين كتاب داراى دو جلد است.جلد اول كه از شش بخش تشكيل شده است سيره پيامبر - صلى الله عليه و آله - را از آغاز تا پايان جنگ بدر بررسى مى كند.بخش اول، كه خود داراى هشت فصل فرعى است تحت عنوان «مباحث مقدماتى» تصوير مغشوشى را كه روايات عامه از سيماى پيامبر - صلى الله عليه و آله - ترسيم كرده اند به نقد مى كشد و ريشه هاى سياسى پيدايش اين روايات و نحوه بسط تاريخى و تثبيت آنها را بيان مى دارد.نويسنده در بخش دوم كه داراى چهار فصل است با عنوان «پيش از بعثت»، به مباحثى از قبيل اوضاع شبه جزيره عربستان پيش از ظهور اسلام، دوران كودكى و جوانى پيامبر - صلى الله عليه و آله - ، ازدواج آن حضرت با خديجه و ولادت حضرت فاطمه و صحت و سقم ازدواج دو دختر پيامبر به نامهاى رقيه و ام كلثوم با عثمان پرداخته است.بخش سوم، كه شش فصل فرعى دارد، با عنوان «از بعثت تا هجرت (مسلمانان) به حبشه» اختصاص دارد و به بررسى و ارزيابى روايات آغاز وحى، دعوت پنهانى پيامبر به اسلام، اسراء و معراج، ماجراى بيم دادن خويشان يا حديث يوم الدار، آشكار كردن دعوت و مهاجرت جمعى از مسلمانان به حبشه و افسانه غرانيق (اقدام شيطان به القاى عبارات شيطانى در ميان وحى) مى پردازد.بخش چهارم با عنوان «از مسلمانى حمزه تا بيعت عقبه» مشتمل است بر پنج فصل. نويسنده در طى اين فصل ها اسلام حمزه و عمر، محاصره اقتصادى و اجتماعى مسلمانان در شعب ابوطالب، مسأله ايمان ابوطالب، مسافرت پيامبر به طائف، ايمان آوردن جمعى از اهالى مدينه و شركت آنان در بيعت اول و دوم عقبه و برخى از موضوع هاى ديگر را تجزيه و تحليل كرده است.بخش پنجم كه داراى چهار فصل فرعى است، با عنوان از «مكه تا مدينه» به موضوع هايى از قبيل هجرت پيامبر به مدينه، مقدمات و تمهيدات اين هجرت، حوادثى كه در بين راه مكه و مدينه رخ داد، چگونگى ورود پيامبر به مدينه و نحوه تعيين سكونتگاه آن حضرت در اين شهر پرداخته است.بخش ششم كه از چهار فصل فرعى تشكيل يافته با عنوان «از ورود به مدينه تا پايان جنگ بدر» از مسايل زير بحث شده است: تأسيس تاريخ هجرى، عقد اخوت ميان مسلمانان، تشريع برخى از احكام، جنگهاى پيش از جنگ بدر و جنگ بدر و حوادث و پيامدهاى مربوط به آن. با اتمام بخش ششم مجلد اول كتاب سيرت جاودانه به پايان مى رسد.جلد دوم اين كتاب مشتمل است بر بخشهاى هفتم تا سيزدهم.بخش هفتم با عنوان «از بدر تا احد» كه داراى پنج فصل است، حوادث بعد از جنگ بدر تا احد را بررسى مى كند. برخى از اين حوادث عبارتند از: ازدواجهاى رسول خدا - صلى الله عليه و آله - و حكمت آن، تحريم شراب، تغيير قبله، نحوه ازدواج حضرت على و حضرت فاطمه، حديث سد الابواب (بستن درها به مسجد النبى به جز در خانه حضرت على - عليه السلام - ، غزوه ها و سريه هاى دفاعى، پيمان شكنى يهوديان، جنگهاى مهم با يهوديان.بخش هشتم كه چهار فصل دارد با عنوان «جنگ احد و پيامدهاى آن» به بررسى وقايع جنگ احد اختصاص دارد. در پايان اين بخش از غزوه حمرا و الاسد نيز بحث شده است.بخش نهم با عنوان «شخصيتها و حوادث» از چهار فصل تشكيل شده است در فصل اول درباره زيد بن ثابت؛ در فصل دوم درباره آزادى سلمان فارسى؛ در فصل سوم درباره ولادت حضرت امام حسين - عليه السلام - و در فصل چهارم درباره وفات برخى از شخصيتها بحث شده است.بخش دهم با عنوان «از احد تا بنى نضير» به حوادث بعد از جنگ احد تا قبل از جنگ بنى نضير اختصاص دارد. در اين بخش كه مشتمل بر چهار فصل است از اين موضوع ها بحث شده است: كمكهاى نوع دوستانه رسول خدا - صلى الله عليه و آله - به مشركان مكه به هنگام گرفتارى، سريه هاى بوسلمه و عبدالله بن انيس، فاجعه رجيع (پيمان شكنى جمعى از مدعيان اسلام و كشتن فرستادگان رسول خدا)، سريه بئر معونه.بخش يازدهم با عنوان «جنگ با بنى نضير» در طى چهار فصل به صورت اختصاصى به موضوع جنگ مسلمانان با يهود بنى نضير پرداخته است و حوادث مربوط به اين ماجرا را تا اخراج ايشان از مدينه مورد تجزيه و تحليل قرار داده است.بخش دوازدهم كتاب با عنوان «از اخراج بنى نضير تا نبرد خندق» حوادث ما بين اين دو واقعه را بررسى كرده است. در فصل اول از اين بخش درباره غزوه ذات الرقاع؛ در فصل دوم درباره تشريع برخى از احكام و برخى از كرامات پيامبر؛ در فصل سوم درباره غزوه بدرالموعد؛ و در فصل چهارم درباره غزوه دومة الجندل بحث شده است.بخش سيزدهم و پايانى كتاب در طى هشت فصل به طور مبسوط درباره جنگ احزاب بحث كرده است.بدين ترتيب همان طور كه مشاهده مى شود كتاب سيرت جاودانه به تبع الصحيح من سيرة النبى الاعظم سيره پيامبر را تنها تا پايان جنگ احزاب، يعنى سال چهارم يا پنجم هجرت گزارش كرده است. اميد است كه علامه جعفر مرتضى عاملى با تدوين و انتشار مابقى مجلدات الصحيح طرح خود را به اتمام رساند و سيره كامل پيامبر - صلى الله عليه و آله - را از آغاز تا پايان در اختيار علاقه مندان قرار دهد.