بهترین ها همه در یک جا
"ایران و تنهائیش" اثری است از "محمد علی اسلامیندوشن" که شامل چهارده مقاله در شناسایی و اصلاح مشکلات رفتاری و فرهنگی ایرانیان شامل میشود و از منظر تاریخی و جامعهشناختی به تحلیل آنها میپردازد.انتخاب نام «ايران وتنهائيش» به این دلیل است که این سرزمین همواره با سرنوشتي خاصّ، تا حدّي متفاوت با كشورهاي ديگر است. از نظر جغرافیایی حدّ فاصل ميان آسيا و اروپا، در مركز جهان قرار داشته، و در پيوستگي با سه قارّه، موقعیتی حساس یه آن داده است؛ جريان تاريخي او نيز به اين موقعيّت يگانه كمك كرده است.
در ديباچة كتاب آمده است:
«ايران كه در
يكي از حساّسترين نقطههاي جهان قرار داشته، برخوردگاه تمدّنها و
ماجراهاي بزرگ بوده است... شايد نباشد كشور ديگري چون او كه در
طيّيك دوران سه هزار ساله با اينهمه سرزمين و قوم وتمدّن سروكار
يافته باشد، كه تعدادي از آنها از صفحة روزگار محو شده و برخي ديگر
دگرگوني عميق يافتهاند... »
«از زماني كه مادها پا بر صحنة سياسي
جهان نهادند تا به امروز، ايران همواره در كارگاه زمانه حضور داشته
است، زماني بيشتر، زماني كمتر؛ زماني فرمانروا، زماني زيردست، ولي
هرگز از صف اوّل تاريخ عقب رانده نشده است... »
آنگاه در متن
كتاب ده مورد برشمرده شده است كه خصوصياّت ايران را تشكيل
ميدهند، و هنوز هم او را تا حدّي متفاوت با ديگران نگاه ميدارند.
آنها عبارتند از:
1- در همسايگي سه تمدّن كهن قرار گرفته بوده: ميانرودان (سومر و بابل)، مصر، هند.
2- بر سر راه دو تمدّن بزرگ شرق و غرب واقع بوده: چين از يك سو و مديترانه (يونان و روم) از سوي ديگر.
3- گرداگرد او را مناطق عمدة تاريخ ساز قرار گرفتهاند چون: قفقاز، عربستان، مغولستان، تركستان.
4- محاط است از جانب سه قارّة آسيا، اروپا و افريقا.
5- از طريق دريا به سراسر جهان راه دارد.
6- همساية ديوار به ديوار نخستين كشور سوسياليستي جهان، يعني روسيّة شوروي بوده است.
7- همساية نخستين كشور استعماري جهان، يعني انگلستان بوده است.
8- همساية ديوار به ديوار نخستين امپراطوري اسلامي جهان، يعني تركيّة عثماني بوده است.
9- سرزميني است هم دريائي، هم كوهستاني، و هم بياباني و كويري.
10- سرزميني است که دمای هوا از نقطه ای به نقطه ای و از فصلی به فصلی تا 50 درجه سانتیگراد تغییرمی کند