کتاب گزیده نقدهای رابین وود

لذت ديدن فيلم با رابين وودنويسنده: آريامن احمديسينما تنها امكاني است كه مي تواند ما را براي درك جزء به جزء زندگي روزمره (واقعيت دنياي امروز) با حقيقت آنچه هستيم/نيستيم، آشنا و همراه سازد: گويي امكان واقعيت زندگي خود/ديگري را بر پرده سينما مي بينيم و تنها در سينماست كه مي توانيم ابعاد آزاردهنده و غيرقابل تحمل زندگي را كه در واقعيت، قدرت مواجهه با آن را نداريم، بپذيريم. اگر لذت ديدن فيلم با رابين وودنويسنده: آريامن احمديسينما تنها امكاني است كه مي تواند ما را براي درك جزء به جزء زندگي روزمره (واقعيت دنياي امروز) با حقيقت آنچه هستيم/نيستيم، آشنا و همراه سازد: گويي امكان واقعيت زندگي خود/ديگري را بر پرده سينما مي بينيم و تنها در سينماست كه مي توانيم ابعاد آزاردهنده و غيرقابل تحمل زندگي را كه در واقعيت، قدرت مواجهه با آن را نداريم، بپذيريم. اگر به دنبال چيزي مي گرديم كه از واقعيت موجود، واقعي تر باشد، اما از كابوس/رويايي كه از واقعيت به آن پناه آورده ايم، وحشتناك تر است، مي توان به سينما و قصه هاي آن نگاه كرد: نگاهي كه اكنون به مدد ترجمه نقدهاي رابين وود لذت بخش تر و زيباتر مي شود: رابين وود نگاه ما را به اين واقعيت/ رويا/ كابوس گونه يي كه سينما مي ناميم، عميق تر مي سازد، براي فهم جزء به جزء آنچه مي خواهيم با آن مواجه شويم تا از واقعيت/حقيقت آن، فرار نكنيم. رابين وود دريچه ديگري است به سينما تا دنياي فيلم ها و قصه ها و كارگردان هايشان را بهتر ببينيم. ديدن فيلم از منظر يك بيننده/منتقد به معناي ديدن فيلم از منظر تماشاگري فعال و آگاه است: كاري كه لذت ما از تماشاي چنين هنر يگانه يي را صدچندان مي كند. همان گونه كه مردم به دلايل مختلف نسبت به يك فيلم واكنش هاي متفاوتي نشان مي دهند، نقدنويسان فيلم هم معمولانظر واحد و يكساني ندارند. اين آراي متناقض مي توانند حقايق فراواني را در مورد پيش فرض هايي كه ريشه اين واكنش ها است، نشان دهند و تعمق در پيش فرض ها روش خوبي است براي آغاز تعمق در فيلم ها. فرآيند آموختن نحوه هاي فراوان تعمق در فيلم، لذت و شناخت ما را از سينما گسترش مي دهد. توجه به مولفه هاي شكلي (فرمالي) و مقولات فرهنگي فيلم، ما را به تماشاگراني فعال تر و نكته بين تر تبديل مي كند. به چالش گرفتن فيلم و نپذيرفتن هر آنچه سازندگان فيلم مي گويند، كار لذت بخشي است كه اين بار در مقام يك بيننده/منتقد، رابين وود و نقدهايش به ما ياد مي دهد كه چگونه «تماشا كنيد، بگوييد و بشنويد و لذت ببريد» و آنگاه نقد كنيد! «گزيده نقدهاي رابين وود» با گردآوري و ترجمه خوب و روان وحيداله موسوي، اين امكان را اكنون در اختيار ما قرار داده است، تا بار ديگر با خوانش نقدهاي رابين وود، به بازبيني فيلم هاي مطرح در سينماي جهان روي بياوريم. از «كلمنتاين عزيز من» و ساير فيلم هاي جان فورد گرفته تا «پيش از طلوع» ريچارد لينك ليتر، «پرندگان»، «مارني» و «پنجره عقبي» هيچكاك، «امپراتور سرخ» فون اشترنبرگ، «لحظه بي احتياطي» و «لذت» افولس، «گل هاي شانگهاي» هو شيائوشين، «الاهگان انتقام» آنتوني مان، «نمي توانم بخوابم» از كلر دني، «آزمون بازيگري» از تاكاشي ميكه، «گرگ و ميش توكيو» از ياسوجيرو ازو و از همه مهم تر فيلم هاي «در جست وجوي رمز ناشناخته»، «پنهان»، «ويديوي بني» و «بازي هاي خنده دار» و به طوركلي بيشتر آثار ميشاييل هانكه. از سوي ديگر او در مقالاتي مفصل مانند «فرهنگ ما، سينماي ما» و «هاليوود امروز» و «نوجوان ها، پارتي ها و ترن هاي هوايي» كه همگي بخش هايي مهم از كتاب بسيار مهم او با عنوان «هاليوود از ويتنام تا ريگان»اند، ديدگاه هاي شخصي اش درباره وضعيت كلي دنيا، فرهنگ، سينما و... را شرح مي دهد. او در مقاله «نوجوان ها... » به بررسي ژانر فيلم هاي «دبيرستاني دهه نود» مي پردازد و تحليلي دقيق و جذاب از اين فيلم ها ارائه مي دهد. وقتي اينها را از زبان وود مي خوانيم، وسوسه مان مي كند بار ديگر به سراغ اين فيلم ها برويم و بار ديگر ببينيم شان يا حتي اگر آنها را نديده ايم، به ديدن شان ترغيب شويم. انتخاب نقدهاي رابين وود در اين كتاب بر اساس تاريخ نوشته شدن آنهاست و نه براساس تاريخ ساخت فيلم ها، تا به اين گونه خواننده كتاب بتواند گام به گام با سير تحول فكري و كاري منتقد آشنا شود، با شماي كلي منتقدي كه از سال هاي كودكي اش مي گويد، از سال هاي تحصيل در كالج، تاثير ليويس، تجربيات دوران جواني، كنسرت ها، فيلم ها، تحولات فكري و بنيادين در زندگي اش، كلاس هاي درسش، دانشجويانش، تجربيات مختلف فيلم بيني، كاستي ها و نقايصش، نكته سنجي ها و توجه به جزييات، تاثير فيلم ها و كتاب ها و موسيقي بر زندگي شخصي و روابطش، عملگرايي اش، دلالت هاي فرهنگي و سياسي فيلم ها، نقد جامعه معاصر و شالوده سرمايه داري و پدرسالارانه آن، اتخاذ مناسب براي تحليل و نقد فيلم ها و... اينها و ديگر موارد ما را وامي دارد نقدهاي رابين وود را بخوانيم تا با منتقدي بي نظير، متعهد در قبال جامعه اش، محيط زيست، جنبش هاي دگرانديش، حقوق مدني اقليت ها و... آشنا شويم. امكاني كه به ما اين ديد را مي دهد كه جهان سينما را از دريچه نقدهاي منتقدي صاحبنظر بهتر ببينيم: ديدني براي جست وجوي «لذت آگاهي» در سينما و قصه هايش، براي درك بهتر واقعيت ها. □ روزنامه اعتماد، شماره 2958 به تاريخ 21/2/93، صفحه 8 (ادب و هنر)