کتاب زندگی واقعی سباستین نایت

وقتی کتاب «زندگی واقعی سباستین نایت»، اثر ولادیمیر ناباکوف را باز می‌کنیم، کتاب نفسی می‌کشد و زندگی آغاز می‌کند. کتاب در ۲۰ فصل زندگی خود با خواننده، حتا لحظه‌ای چشم برهم نمی‌گذارد و همواره ورق می‌خورد. در این داستان، سباستین نایت، نویسنده‌ای است که داستان‌هایی می‌نویسد و کتاب‌های بسیاری از او چاپ شده است. او سال ۱۸۹۹ در روسیه چشم به جهان می‌گشاید و در داستان آخری که نوشته وقتی کتاب «زندگی واقعی سباستین نایت»، اثر ولادیمیر ناباکوف را باز می‌کنیم، کتاب نفسی می‌کشد و زندگی آغاز می‌کند. کتاب در ۲۰ فصل زندگی خود با خواننده، حتا لحظه‌ای چشم برهم نمی‌گذارد و همواره ورق می‌خورد. در این داستان، سباستین نایت، نویسنده‌ای است که داستان‌هایی می‌نویسد و کتاب‌های بسیاری از او چاپ شده است. او سال ۱۸۹۹ در روسیه چشم به جهان می‌گشاید و در داستان آخری که نوشته، خود او شخصیت اصلی و غایب آن است.شکل کلی اثر: به نظر می‌رسد که شکل‌بندی کلی کتاب، طرحی از شطرنج داشته باشد. در هر فصل، حرکت یک مهره به نمایش گذاشته می‌شود و بازی با ۲۰ حرکت (۲۰ فصل) تمام می‌شود. در آخر شاه (خواننده ـ نویسنده) مات می‌شود. در زبان انگلیسی، نایت(knight) مهره‌ی اسب در شطرنج است که از این کلمه‌ی کلیدی در طول رمان برای فضاسازی صفحه‌ی شطرنج استفاده می‌شود. از جمله، در ص ۱۴۱ که در طول آن سطور، به سیاه و سفیدی مهره‌ها اشاره می‌شود و حتا آدم‌ها با مهره‌های سیاه و سفیدشان مورد خطاب قرار می‌گیرند. «سیاه تعظیم کرد… سیاه به طرزی مبهم گفت:… وقتی غرش سفید پایان یافت، «سیاه» آرام گفت:… هنگامی که بر سر آن حرکت مشاجره می‌کردند و «سفید» سعی می‌کرد حرکتش را پس بگیرد،… دیدم او باخته و «سیاه» دارد مهره‌ها – به جز آن انگشتانه – را در جعبه‌ی مقوایی کهنه‌ای می‌گذارد.» نام کتاب اشاره‌ی ایهام‌انگیزی به فضای کلی داستان و موضوع آن دارد. در ظاهر، نام شخصیت اصلی داستان بر کتاب گذاشته شده است. اما نام با طرح کلی کتاب، فضای کلی آن و حرکت نهایی مهره‌ی اسب مرتبط است. تلفظ کلمه نایت(night) یادآور شب (سیاه) است که توصیفات سباستین از شب و ستاره‌ها و آسمان در داستان فراوان است و نیز مرگ اعجاب‌آور سباستین که حرکت پایانی مهره‌ی اسب است. از جمله: ص ۱۳۸ «شب است. آسمان از ستارگان جان گرفته است. سباستین سال‌ها بعد نوشت که خیره شدن به ستارگان، مانند نگاه کردن به امعا و احشای بیرون ریخته‌ی یک حیوان، احساس چندش و تهوع به او می‌دهد. اما در آن زمان سباستین هنوز فکر و احساسش را بیان نکرده. تاریک ِ تاریک است. …»