فلسفه سیاسی علامه طباطبایی، بر پایه نظام فلسفی وی، با تفسیر ویژهای از انسان و آگاهی و حرکت ارادی و اجتماعیبودن انسان آغاز میشود. انسان برای حرکت استکمالی از ادراکات اعتباری بهره میبرد. از جمله ادراکات اعتباری، حکم به استخدام دیگر موجودات است. این حکم، در روابط انسانها، تعدیل استخدام و استخدام متقابل و حکم به عدالت اجتماعی و زندگی اجتماعی را در پی دارد. با زندگی اجتماعی، ملک و فرمانروایی پدید میآید که از آن آفرینندگان آن یعنی آحاد اجتماع است. حکومت در اسلام حکومت اجتماعی دینی است. ویژگی برجسته این حکومت، مساوات و همیاری اجتماعی است. این حکومت احکام اسلام را اجرا میکند. فهم اسلام و قرآن با تفکر و اجتهاد اجتماعی در اسلام و تدبّر و پژوهش اجتماعی در قرآن حاصل می¬شود. حکومت، در غیر احکام ثابت، با شورا و با لحاظ مصلحت مردم تصمیم میگیرد و عمل میکند.